नवी दिल्ली : सनातन धर्मात एकादशी तिथी सर्वात पवित्र आणि फलदायी मानली जाते. दरवर्षी माघ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील एकादशी तिथीला ‘शट्टीला एकादशी’ साजरी केली जाते. यावर्षी 2023 ही एकादशी 18 जानेवारी, बुधवारी साजरी केली जाणार आहे. वर्षातील हा खास दिवस आहे ज्यामध्ये तिळाचा विशेष वापर केला जातो. पद्म पुराणानुसार ‘शट्टीला एकादशी’ म्हणजे 6 तीळ असलेली एकादशी. या एकादशीमध्ये तिळाचा वापर करून भगवान विष्णूची पूजा करण्यासाठी 6 प्रकारे व्रत केले जाते. चला जाणून घेऊया षटीला एकादशीला तीळाने कोणती 6 कामे केली जातात.
ज्योतिष आणि वास्तुशास्त्रात तिळाच्या दानाचे विशेष महत्त्व आहे. शास्त्रानुसार तिळाचे दान केल्याने पापांपासून मुक्ती मिळते. यासोबतच व्यक्तीला स्वर्ग प्राप्त होतो. अशा वेळी एकादशीच्या शुभ मुहूर्तावर एखाद्या गरीब, निराधार किंवा विद्वान व्यक्तीला तीळ दान करावे. षटिला एकादशीला तीळ बारीक करून त्याची पेस्ट शरीरावर लावल्याने सौंदर्य वाढते, असे म्हणतात. आणि त्वचेशी संबंधित आजारही दूर होतात.
षटीला एकादशीला भगवान विष्णूला तिळापासून बनवलेले अन्न अर्पण करणे अत्यंत शुभ मानले जाते. त्यामुळे आर्थिक अडचणी कमी होतात. याशिवाय या दिवशी तिळापासून बनवलेल्या मिठाईत किंवा जेवणात तिळाचा अधिक वापर केल्यास शरीर उत्साही राहते. आणि त्यामुळे थंडीपासून आराम मिळतो.
या दिवशी तिळाच्या पाण्याचे सेवन करणे देखील खूप शुभ मानले जाते. यासाठी एका भांड्यात तिळाचे पाणी बनवून दिवसभर सेवन करत राहा. याचे सेवन केल्याने शरीर आजारांपासून सुरक्षित राहते. यासोबतच या दिवशी दक्षिण दिशेला तोंड करून पितरांना तीळ अर्पण केल्याने पितरांचा आशीर्वाद मिळतो. यामुळे कुटुंबात सुख, समृद्धी, शांती आणि समृद्धी नांदते.
ज्योतिषशास्त्रानुसार या दिवशी 5 मूठ तीळ घेऊन हवन करा. यासाठी गाईच्या तुपात तीळ मिसळावे. त्यानंतर ‘ओम नमो भगवते वासुदेवाय नमः’ या मंत्राचा उच्चार करताना भगवान श्रीहरीचा हवन करा. कनकधार स्तोत्र किंवा श्री सूक्ताचा उच्चार करतानाही हवन करणे शुभ मानले जाते. असे मानले जाते की यामुळे भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीचा विशेष आशीर्वाद प्राप्त होतो. अशा स्थितीत घरात अन्न आणि धनाचा आशीर्वाद राहतो.
एकादशीच्या दिवशी तीळ मिसळलेल्या पाण्याने स्नान करणे शुभ मानले जाते. यासाठी पाण्यात तीळ मिसळून ‘ओम नमो भगवते वासुदेवाय नमः’ या मंत्राचा जप करताना स्नान करावे. यानंतर पिवळ्या रंगाचे वस्त्र परिधान करून व्रत ठेवण्याचा संकल्प करा, हा उपाय तुम्ही उपवास न ठेवताही करू शकता. असे केल्याने जीवनात सुख आणि सौभाग्य प्राप्त होते असे मानले जाते. त्यामुळे मोक्षाचे दरवाजे उघडतात.
